Bitcoin en banken: een samenvatting

De eerste berichten over tegenstribbelende banken kwamen in oktober toen ik een artikel schreef op deBitcoin over ING en Fortis België die betalingen aan respectievelijk Bitonic en Bitstamp blokkeerden. Dit werd op 29 oktober bevestigd door Bitonic’s directeur Jouke Hofman. Bijna een maand later op 20 november gaf ook Pieterjan Goppel, oprichter van BTCnext aan dat er aanhoudende problemen waren met iDeal. In het NRC verscheen er die dag ook een artikel over de problemen met Rabobank. Een aantal klanten gaf zelfs aan dat een ethische commissie “had besloten geen bitcoinbetalingen toe te laten”. Dit werd later door Rabobank ontkend.
Gisteren werd echter duidelijk dat de Rabobank wel degelijk een ethische commissie heeft die een negatief niet-bindend advies heeft afgegeven aangaande Bitcoin. Klanten die bitcoinfaciliterende betalingen doen krijgen een hoger risico profiel toegewezen. Een intern stuk van Rabobank hierover is gelekt via Publeaks en kwam terecht bij tech site Tweakers. De tekst van de gelekte memo heb ik hieronder uitgeschreven:

In New York is een ‘witwasbank’ opgerold, die volgens justitie miljarden dollars met behulp van Bitcoins heeft witgewassen, afkomstig van kinderporno, drugssmokkel etc. Ook zijn bedrijven gedagvaard in het kader van een onderzoek naar virtual currencies. Anderzijds is de Bitcoin in Duitsland tot rechtmatig betaalmiddel verklaard.
Voor de Commissie Ethiek waren deze ontwikkelingen aanleiding om zich twee maanden geleden over het vituele geld te buigen. De commissie kwam tot de slotsom dat de Rabobank geen faciliterende rol moet spelen bij de handel in Bitcoins. De commissie vindt dat het businessmodel niet duidelijk is, dat er grote risico’s mee zijn gemoeid en dat het wettelijk toezicht ontbreekt. Klanten die in dergelijke risicovolle producten handelen, moeten een hoger risicoprofiel krijgen.

Allereerst is het ‘niet netjes’ van de Rabobank om in eerste instantie te liegen over het bestaan van deze commissie, los van het feit dat het ook onhandig is omdat je weet dat alles wordt gelekt tegenwoordig. Ten tweede heeft Rabobank, noch enig andere bank, natuurlijk het morele gelijk aan haar zijde gezien de aanhoudende golf van schandalen zoals Libor. Uiteraard is het gehele moderne bankieren met centrale banken, fractionale reserves en bail-outs onethisch, maar dat ter zijde. Ten derde is het onduidelijk wat er bedoeld wordt. Rabobank, door sommigen inmiddels Robabank genoemd, dient geen faciliterende rol te spelen aldus de commissie, maar wat betekent dat precies? Volgens Rabo-woordvoerder Reusken: “Het gaat er bijvoorbeeld om dat bij de Rabobank iemand geld wil lenen om een Bitcoin-exchange op te starten”. Feit is in ieder geval dat bij met name grotere betalingen men regelmatig tegen blokkades aanloopt indien men van Nederlandse bedrijven Bitcoins wil kopen.
Aan de andere kant horen we van Robert Nederhoed van Bitmymoney, een ander Nederlands wisselkantoor, dat er bij hen, in tegenstelling tot het verleden, nauwelijks problemen zijn met iDeal. En dat de angst bij banken voornamelijk komt door phishing en fraudezaken. Echter weten we nu via de uitgelekte memo dat er wel degelijk een structurele antipathie is bij in ieder geval de Rabobank richting Bitcoin. Een antipathie die wordt gedeeld in het buitenland. In de VS is het nagenoeg onmogelijk voor een bitcoinbedrijf om een bankrelatie te vinden. Hetzelfde geldt in het Verenigd Koninkrijk weet ik via mensen die trachten een exchange te starten daar.
Het is natuurlijk niet gek dat banken Bitcoin blokkeren. Het bankiersvak zal als gevolg van Bitcoin een stuk minder lucratief worden. We kunnen gerust stellen dat Bitcoin een existentiële bedreiging vormt voor de bankier, die nog steeds goed boert.
Tenslotte is De Nederlandse Bank (DNB) inmiddels ook een onderzoek gestart. DNB is mijns inziens een duidelijk luddiet als het gaat om Bitcoin.
Mijn conclusie is dat bitcoinbedrijven een moeilijke tijd zullen blijven houden en banken zullen blijven proberen de poorten gesloten te houden. Bitcoin is echter een ‘idea whose time has come’, dus ook deze weerstand zullen we overwinnen.
Blijf deBitcoin in de gaten houden over het meest actuele nieuws rondom de houding van de banken in de Benelux.