EU wil nieuwe regelgever voor bitcoin en cryptocurrency

De Europese Unie staat op het punt een gloednieuwe regulator op te richten om meer greep te krijgen op cryptocurrency en de bijbehorende industrie. Deze regulator zal verantwoordelijk zijn voor de hele Unie.

Onderdeel van anti-witwaspraktijken

De regulator, die nog benoemd moet worden, moet vallen onder AML, kort voor antiwitwaspraktijken. Dit is een breed pakket EU-beleidsmaatregelen tegen het witwassen van geld. AML omvat ook het pakket markten voor crypto-activa en de controversiële verordening inzake de overdracht van fondsen.

Afgelopen juli deelde de Europese Commissie een voorstel voor de zesde AML/CFT richtlijn, of AMLD6. De Europese Raad bracht zijn versie in juni uit. Na het zomerreces in augustus is het de beurt aan het Europees Parlement. Na goedkeuring moeten de drie EU-organen onderhandelen over de eigenlijke uitvoering.

Overeenstemming over de geest van de cryptocurrency wetgeving

De drie organen lijken het eens te zijn over de richting die de nieuwe wetgeving moet uitgaan, namelijk het terugdringen van het witwassen van geld door direct toezicht op cryptobedrijven in de EU.

Het Europees Parlement is eigenlijk altijd de meest agressieve van de drie organen geweest als het gaat om het reguleren van cryptocurrencies. Het is daarom onwaarschijnlijk dat het Parlement zich zal verzetten tegen de oprichting van een nieuwe regulator voor crypto’s.

Kryptobedrijven worden financiële dienstverleners

De regulator, ook wel “Anti-Witwas Autoriteit” of “AMLA” genoemd, zal op zijn minst “risicovolle” cryptobedrijven rechtstreeks controleren als financiële dienstverleners. Althans, dat staat in de ingediende versies van de Commissie en de Raad.

“Toezicht op EU-niveau bestaande uit een hub-and-spoke model – d.w.z. een toezichthouder op EU-niveau die bevoegd is voor het directe toezicht op bepaalde financiële instellingen (FI’s), indirect toezicht op/coördinatie van de andere FI’s, en een coördinerende rol voor het toezicht op de niet-financiële sector als een eerste stap.”

Van de lidstaten naar Europa

Een grensoverschrijdende toezichthouder verandert veel aan de huidige situatie. Eerdere AML richtlijnen uit 2015 en 2018 bepaalden normen voor de lidstaten voor het verzamelen en beschikbaar stellen van gegevens, zoals informatie over de uiteindelijke begunstigde eigendom van bedrijven.

Denk bijvoorbeeld aan hoe Nederland eist dat alle cryptobedrijven een (betaalde) registratie bij De Nederlandsche Bank hebben. Om in dit register te komen moeten bedrijven voldoen aan een specifieke reeks regels, die alleen gelden voor cryptobedrijven die hun waar in Nederland willen aanbieden (dit geldt dus ook voor internationale bedrijven als Binance).

Andere landen hebben andere regels, dus crypto-bedrijven moeten in elk EU-land een aparte aanvraag doen.

Gunstig voor Europese crypto-bedrijven

De juridische afdelingen van de verschillende cryptobedrijven maken overuren vanwege de versnippering, tenminste als ze zaken willen doen in andere Europese landen.

In dat opzicht lijkt het beter voor de crypto-industrie dat er één regelgever in Europa komt, in plaats van dat elk land zijn eigen regelgever heeft. Of dat goed of slecht is, hangt ook af van de eisen en de kosten die ermee gemoeid zijn.

In AMLD5 stond dat de lidstaten cryptobeurzen als financiële instellingen moeten behandelen. Maar die uitvoering werd aan de lidstaten overgelaten. Sommige landen interpreteerden deze regels anders dan andere. Nederland was, zoals altijd, het braafste jongetje van de klas, en voerde de registratie bij DNB snel in.

Aflopende onderhandelingen

Het is nog niet 100% duidelijk wanneer de nieuwe Europese toezichthouder van start kan gaan. Dat hangt af van de onderhandelingen tussen het Europees Parlement en de daaropvolgende trialogen waarbij de commissie betrokken is. De uitvoering van de verordening, met inbegrip van de personeelsbezetting van de toezichthoudende instantie, zal jaren in beslag nemen. Maar er lijkt weinig twijfel over te bestaan dat zo’n toezichthouder er toch zal komen.